صبح تازه افتاب نو کاری از رادیو صدای آشنا(92.6.13)
دکتر مریم فرضی مدرس دانشگاه و مشاور ارشد دانشگاه
صبح تازه آفتاب نو - بهناز بهروزی - مینا یزدانی - پروانه اسدی
وقتی با گوش بسته، گوش می دهید، در واقع به حرف هایی که زده می شود توجه نمی کنید. شنیدن، مثل چتر نجات است یعنی وقتی باز شود، به درد می خورد. وقتی شما مقایسه می کنید، قضاوت می کنید، ارزش سخنان طرف مقابل را می سنجید، سخنان طرف را ویرایش می کنید، موافقت یا مخالفت می کنید، جدل می کنید، به گفته های دیگری فکر می کنید، به دنبال نظر او هستید، به این فکر می کنید که پس از سخنان او چه بگویید، گوش نمی دهید و گوش دادن شما بسته است.برای دستیابی به مهارت‌های شنیداری موثر، راه‌حل های کلیدی وجود دارد. این موارد به شما این اطمینان را می‌دهد که شما سخنان مخاطبانتان را به خوبی می‌شنوید و به مخاطبانتان نیز نشان می‌دهید شما به خوبی در حال شنیدن حرف‌های آنها هستید.
۱. روشی استفاده کنید که نشان دهد،هم سخنان مخاطبتان را می‌شنوید و هم کلام او را تصدیق می‌کنید. همچنین ارتباط غیرکلامی نیز دارید. بنابراین:مستقیم به صورت مخاطبتان نگاه کنید،افکار غیر مرتبط را کنار بگذارید ، در ذهنتان سخنان او را رد نکنید، با حرکات بدنی توجه‌تان را نشان دهید.
۲. نشان دهید که در حال گوش دادن هستید. با حرکات بدن و صورتتان نشان دهید که به مخاطبتان توجه می‌کنید.گاهی اوقات سر خود را تکان بدهید، لبخند بزنید و از سایر حرکات چهره‌تان استفاده کنید، به حالت چهره‌تان توجه داشته باشید و مطمئن باشید که چهره‌تان گشاده و مشتاق است ، مخاطبتان را با واژه‌های کوتاهی همچون «بله» به ادامه صحبت ترغیب کنید.
۳. بازخورد ارائه دهید؛ نظرات شخصی ما، مانند مفروضات، قضاوت‌ها و اعتقاداتمان می‌توانند شنیده‌های ما را دچار تحریف کنند. نقش شما به عنوان یک شنونده این است که هر آنچه را که می‌شنوید، بفهمید. این کار شاید نیازمند آن باشد که هر آنچه را که گفته می‌شود، مورد بازخورد و پرسش قرار دهید.شنیده هایتان را با بیان پرسش‌هایی مورد بازخورد قرار دهید: من چه می‌شنوم؟ سخنان مطرح شده چه منظوری در خود داشت؟ این‌ها پرسش‌های خوبی برای بازخورد شنیده‌هایمان است.برای روشن شدن برخی نکات، پرسش‌هایی را مطرح کنید: منظور شما از این صحبت چیست؟، آیا منظور شما این است؟ نظرات گوینده را به طور مرتب خلاصه کنید.
۴. قضاوت خود را به تاخیر بیندازید. قطع کردن سخن مخاطب، سبب اتلاف وقت می‌شود. این کار ذهن مخاطب را مشوش می‌کند و فهم کامل پیام را دچار اختلال می‌کند. پیش از مطرح کردن سوالاتتان، اجازه دهید که گوینده صحبتش را به طور کامل تمام کند. با صحبت‌ها و استدلال‌های بی مورد سخنان گوینده را دچار وقفه نکنید.
۵.پاسخ مناسب ارائه دهید. شنیدن موثر روشی است برای احترام و درک متقابل. شما با گوش کردن به صحبت‌های مخاطبتان درحال کسب اطلاعات و دیدگاه‌های او هستید. برخورد کردن یا بی‌احترامی به مخاطب هیچ نتیجه سودمندی برای شما در پی نخواهد داشت.پاسخ‌هایتان را با صراحت، باز و صادقانه بیان کنید ، نظرات خود را بااحترام بیان کنید ،نظرات خود را به شیوه‌ای که مورد پسند مخاطبتان است، بیان کنید.برای تبدیل شدن به یک شنونده موثر، تمرکز و عزم و اراده طولانی مدت لازم است. عادت‌های کهنه به سختی در انسان تغییر می‌کنند و اگر شما برای سال‌ها شنوندگان خوبی نبودید، مسلما تغییر آن نیز به آسانی و سرعت نخواهد بود. بنابراین، به طور آگاهانه روی مهارت‌های شنیداری خود کار کنید. از همین امروز تلاش کنید که از شنیدن موثر استفاده کنید تا درنتیجه، ارتباطی بهتر داشته باشد، بهره‌وری‌تان را در کارهایتان ارتقا بخشید و روابط اجتماعی‌تان را توسعه دهید.