برنامه شمعدانی برنامه ای از شبکه تلویزیونی شما (94.2.17)

با کارشناسی حضور  خانم دکتر مریم فرضی روانشناس

لجبازی جزو مراحل طبیعی رشد کودک است و استثنا بردار هم نیست. برخی اوقات از والدین می‌شنویم که « این بچه نیم وجبی داره تو روی من می‌ایسته »؛ این ایستادگی در مقابل والدین نیست و تا 6 یا 7 سالگی ادامه دارد و کم کم به مرحله کمون یا نهفتگی وارد می‌شود. به طور کلی کودکان از صفر تا 2 سالگی به شدت به ما وابسته‌اند. از 2 تا 3 سالگی آغاز لجبازی و منفی کاری است . لجبازی یا در واقع منفی کاری جزو مراحل رشد کودک است. تقریبا همه کودکان به درجاتی متفاوت، منفی کاری را از خود بروز می‌دهند. معمولا لجبازی یا منفی کاری از 2 سالگی شروع، در حدود 3 تا 4 سالگی به اوج می‌رسد و در حدود ۶ سالگی کاهش پیدا می‌کند. نکته مهم این است که بچه‌ها از ۲ تا ۳ سالگی می‌خواهند خود را ثابت کنند و به استقلال برسند و همین را والدین لجبازی می‌نامند

همه کودکان کارهایی را انجام می‌دهند که از آن منع شده‌اند. در این صورت عده‌ای از والدین یا با تنبیه کلامی یا بدنی با فرزند مقابله می‌کنند. گروهی هم تلاش می‌کنند با دلیل و برهان خطای کودک را به او گوشزد کنند. برخی هم چشم‌پوشی می‌کنند و بی‌تفاوتند و در واقع نمی‌دانند چه واکنشی باید نشان دهند. این درحالی است که می‌توان گفت به تعداد پدر و مادر‌ها شیوه‌های متفاوت برای تربیت کودک وجود دارد اما انضباط خشک و خشن و بی‌رحمانه قابل پذیرش نیست بلکه رفتار والدین باید قاطع، محکم و توام با محبت باشد. به‌گونه‌ای که کودک بدون تنبیه خود را ملزم به رعایت قوانین کند و این اطاعت زمانی به بهترین نحوه عمل می‌کند که کودکان احساس مسئولیت کنند و با این احساس از کاری که منع‌شان می‌کنیم صرف نظر کنند. ما باید نظم را همراه با عشق و محبت به بچه‌ها آموزش بدهیم تا آن را بپذیرند. در حالی که زمانی که دستور می‌دهیم مثل فرمان‌های ارتشی آن‌ها با ما مقابله می‌کنند و به اصطلاح لجبازی می‌کنند.  مثلا بچه‌ها در 3 سالگی یاد می‌گیرند خود و اطرافیان را دوست داشته باشند و به یکدیگر احترام بگذارند. والدین می‌توانند به آن‌ها آموزش دهند که یکی از احترام‌هایی که باید به محیط بگذارند، منظم نگه داشتن محیط است یعنی اسباب بازی را جمع کنند و آشغال نریزند. حال این کار را یا به خاطر احترام به پدر و مادر یا به محیط خانه انجام دهند، مهم نوع رفتار آنهاست. کودکان با بازیگوشی والدین را به تمسخر گرفته یا دست می‌اندازند تا ثابت کنند حرف‌شان را نمی‌شنوند. مثلا رفتاری که قبلا بلد بودند در یک محیط دیگر انجام نمی‌دهند. کودک بلد است از قاشق و چنگال استفاده کند اما جلوی مهمانان با دست غذا می‌خورد. این کارشان به معنی عصبانی کردن پدرو مادر نیست، منظورشان اثبات خود است. از محل دور شوید.وقتی می بینید کودک در حال جیغ و فریاد است،به کار خود بپردازید.اگر با کسی صحبت می کنید،به صحبت خود ادامه دهید. اگر خطری متوجه کودک نیست می توانید از اتاق بیرون بروید و البته باید وضعیت را زیر نظر داشته باشید. وقتی از اتاق بیرون می روید،ممکن است او به دنبال شما بیاید چون به شنونده نیاز دارد! اگر این اتفاق افتاد بدانید که کارتان را خوب انجام داده اید و در مسیر درستی قرار گرفته اید.آواز بخوانید،رادیو یا تلویزیون را روشن کنید،بنشینید و مشغول مطالعه شوید و یا شروع به پختن شام کنید.مراقب باشید که اصلا به کودک نگاه نکنید،چون حتی یک نیم نگاه هم می تواند قطع شدن سرو صدا را به تعویق بیندازد. به کودک بفهمانید که وقتی حرفی می زنید،تصمیمتان همان است که گفتید و آن را تغییر نخواهید داد. درباره لجبازی های شدید کودکان که گاه به صورت گریه های طولانی و کبودی لب ها و واکنش های غیر عادی خود را نشان می دهد ، بررسی امواج مغز کودک و مراجعه به روان پزشک و روان شناس کودک ضرورت دارد

دکتر - دکتر مریم - فرضی - مریم فرضی - دکتر مریم فرضی - مریم فرضی روان شناس