دکتر مریم فرضی

کارشناس : دکتر مریم فرضی مشاور ارشد خانواده

در صورت پخش نشدن صدای مصاحبه اینجا کلیک کنید

اینجا برای زندگی ۶ تیر 1391

موضوع : فوتبال جام جهانی ملت ها و هیجانات این مسابقه

برخی از روانشناسان معتقدند که فوتبال نمادی از مردانگی است و برخی از مردان جوان مایلند تا از طریق تماشای این مسابقات مردانگی خود را به رخ زنان بکشند؛ برخی دیگر نیز بر جنبه های تخلیه روانی آن تاکید می کنند در تب و تاب مسابقات جام جهانی فوتبال، که تخمین زده می شود حدود سه میلیارد نفر در سراسر جهان آن را از طریق تلویزیون تماشا کنند، یکی از دغدغه های پژوهشگران روانشناسی در چنین روزهایی بررسی تاثیرات این مسابقات بر سطح بهداشت روانی جوامع مختلف است و هم اکنون در کشورهای مختلف جهان مطالعات و نظرسنجی های گسترده ای برای درک این تاثیرات در جریان است
    
همواره یکی از جذاب ترین برنامه های تلویزیونی برای ببیندگان، مسابقات فوتبال بوده است؛ اما اگر یک شبکه تلویزیونی بیش از حد در روند پخش مسابقه دخالت و نماهایی را حذف و یا اضافه کند این امر به تشدید استرس و ناکامی در تخلیه هیجانی ببیندگان می انجامد ببینده تلویزیون انتظار دارد که مانند یک فیلم سینمایی از ابتدا تا به آخر مسابقه فوتبال را با تمام حواشی آن ببیند و برای یک ساعت و نیم خود را از واقعیت های نامطلوب دنیای برونی رها سازد؛ اما دخل و تصرف در روند پخش مسابقه فوتبال مثلا در هنگام پخش نماهایی از تماشاگران، باعث می شود که او در زمانی که برای رهایی از استرس های برونی به تماشای فوتبال نشسته است، استرس های برونی به شکلی آزار دهنده بار دیگر خود را به او نشان دهند .
بیننده مسابقه فوتبال از تلویزیون، معمولا دوست دارد تا این مسابقه را بصورت دست جمعی ببیند از همین رو اغلب مردان از همسران خود می خواهند تا همراه آنها پای تلویزیون بنشینند یا به خانه اقوام و دوستان می روند؛ بسیاری نیز به ویژه در اروپا و آسیای شرقی در محل های عمومی مانند رستوران ها، میدان ها و یا کافه ها به همراه دوستان و همسایگان خود به تماشای این برنامه ها می پردازند این امر به خوبی نشان می دهد که تماشای مسابقه فوتبال یک کنش اجتماعی برای شریک شدن در احساسات و هیجانات درون گروهی است . به این ترتیب فرد که بخشی از گروه بییندگان نیز هست می تواند به راحتی تمام هیجانات درونی (صرفنظر از نتیجه بازی که عامل دیگری است) خود را تخلیه و به آرامش دست یابد
او همچنین می تواند با اعضای گروه خود پس از پایان مسابقه به جشن و سرور بپردازد، باده گساری کند و یا اگر نتیجه برخلاف میل وی بود به انتقاد از مربیان و بازیکنان بپردازد و حتی در روزهای بعد در محیط کار یا منزل به این بحث ها ادامه دهدبنابراین تماشای فوتبال بخشی از فرایند گروه گزینی اجتماعی هم هست که تاثیر متعاقب آن برای تقسیم بندی به مثلا هواداران آبی ها یا قرمزها، برزیلی ها یا انگلیسی ها و... است .بر اساس یک پژوهش طولی اخیر در اسکاتلند، در طول برگزاری جام جهانی فوتبال در دوره های اخیر کمترین میزان مراجعه کنندگان به مراکز اورژانس های روانپزشکی در اسکاتلند ثبت شده اند. مسترتون و مندر از این تحقیقات نتیجه می گیرند که تاثیر تماشای مسابقات فوتبال جام جهانی بر وضعیت روانی افراد کاملا مثبت است . ترشح بیش از حد هورمون تستسرون در میان بینندگان فوتبال سبب ارضای روانی اغلب آن ها می شود. مطالعه انجام شده در فینال جام جهانی ۱۹۹۴ پس از بازی ایتالیا و برزیل نشان می دهد که در خون تماشاگران این بازی بیشتر از افراد عادی تستسترون وجود داشت و هواداران تیم برنده یعنی برزیل بطرز معناداری بیشتر تستسرون داشتند . در همین حال برخی مطالعات منتشر شده در فصلنامه بین المللی روانشناسی ورزشی از جمله تحقیق جونز و شفیلد در اسکاتلند نشانگر آن است که اگر فرایند باخت تیم مورد علاقه هواداران طولانی شود، سبب پدیداری طیف گسترده ای از سمپتوم های بالینی بیماریهای روان تنی و یا روانی می شود . در همین حال، وقتی که پژوهشگران بنیاد قلب بریتانیا راه تازه ای برای مقابله با حمله قلبی یافتند، این تحقیق سر و صدای بسیاری برپا کرد. راهی که آن ها پیشنهاد کردند تماشای یک مسابقه هیجان انگیز فوتبال بود .
وقتی انگلستان از آرژانتین در جام جهانی ۱۹۹۸ شکست خورد حمله قلبی ۲٥ درصد افزایش یافت. اکنون پژوهشگران توصیه می کنند به تماشای مسابقه فوتبال تیم "برنده" بنشینید، آنها با مطالعه مرگ و میر ناشی از حمله قلبی فرانسویان پس از باخت فرانسه در برابر برزیل در همین دوره جام جهانی نتیجه گرفتند که بین این دو متغییر رابطه ای قطعی وجود دارد که به نسبت در مردان بیشتر از زنان است .در عوض در مسابقات جام اروپا در سال ۱۹۹٦ میزان مراجعات به اورژانس به طرز معناداری در انگلستان کاهش یافته بود . تماشای مسابقه فوتبال از تلویزیون اما بطرز چشمگیری سبب افزایش مصرف الکل می شود؛ روانشناسان دانشگاه ساسکس با مطالعه بر روی ۳۱ مرد جوان نتیجه گرفته اند که این امر نمادی از ابراز مردانگی آن ها در طول تماشای فوتبال تلقی می شود. مطالعات انجام شده در سوئیس در طول جام جهانی کنونی نشانگر آن است که مصرف آبجو در طول دو هفته گذشته حداقل به میزان سی درصد افزایش یافته است . با این حال اغلب روانشناسان بالینی و روانپزشکان می گویند در طول مدت برگزاری مسابقات جام جهانی مطب آن ها بیشتر اوقات از مراجعه افرادی که برای اولین بار به آن ها مراجعه می کنند خالی می ماند .

این برنامه از شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۱۹:۳۰ به مدت ۲۰ دقیقه از رادیو سلامت موج اف ام ردیف ۱۰۲ مگا هرتز برگزار می شود