سه نسل برنامه ای از شبکه تلویزیونی سلامت (92.11.24)

کارشناس برنامه دکتر مریم فرضی روانشناس بالینی

در میان برنامه فقط چند ثانیه بی صدا میباشد

کم کاری تیرویید درمان نشده در نوزادان سبب کدام عارضه در آنها میشود ؟

الف :) عقب افتادگی رشد  ب :) آب سیاه

کم‌کاری مادرزادی تیروئید در نوزادان می‌تواند باعث ایجاد عقب‌ماندگی‌های ذهنی شود. در صورتی که این عقب‌ماندگی ایجاد شود، دیگر قابل درمان نخواهد بود. امروزه در بیشتر کشورهای پیشرفته، برای تشخیص زودرس کم‌کاری مادرزادی تیروئید، برنامهٔ غربالگری در نوزادان اجرا می‌شود. این کار از طریق گرفتن چند قطره خون از پاشنه پای نوزاد، در فاصله روزهای سوم تا پنجم تولد انجام می‌شود .کم‌کاری غده تیروئید در بین بیماری‌های غدد درون ریز شایع‌ترین بیماری پس از دیابت می‌باشد. به زبان ساده این بیماری هنگامی ایجاد می‌شود که غده تیروئید نتواند به اندازه نیاز بدن هورمون تولید کند. هورمون غده تیروئید تری یدوتیرونین (T۳) و تیروکسین (T۴) است. این هورمونها وظیفه تنظیم مصرف انرژی، تولید گرما و تسهیل رشد در بدن را برعهده دارند. بیماری در زنان سه برابر شایع‌تر از مردان است.

سه نسل برنامه ای از شبکه تلویزیونی سلامت (92.11.17)

کارشناس برنامه دکتر مریم فرضی روانشناس بالینی

مصرف کدام یک از موارد زمینه بروز بیماری قلبی و عروقی می باشد ؟

الف :) اسید چرب ترانس  ب :) اسید چرب غیر اشباع

چربی‌های ترانس در روغن‌های شیرینی‌پزی، روغن نباتی جامد، مارگارین‌ها ، شیرینی‌‌جات، غذاهای حاضری، غذاهای سرخ شده مثل پیراشکی و سیب‌زمینی‌ سرخ‌کرده ، و سایر غذاهایی که با روغن‌های هیدروژنه ‌، پخته یا سرخ شده‌اند، یافت می‌شوند.اغلب چربی‌های ترانس به صورت مصنوعی و هنگامی که تولیدکنندگان، روغن‌های مایع را به روغن‌های جامد مانند روغن شیرینی‌پزی یا مارگارین تبدیل می‌کنند، تشکیل می‌شوند. در ابتدا تصور می‌شد که چربی‌های ترانس، جایگزین سالمی برای چربی‌های حیوانی باشند، زیرا از چربی‌های اشباع‌نشده و عمدتا از روغن‌های گیاهی به دست می‌‌آیند. اما دانشمندان بعدها دریافتند که این چربی‌ها نه تنها سالم نیستند، بلکه هم کلسترول بد (LDL) را بالا می‌برند و هم کلسترول خوب (HDL) را پایین می‌‌آورند، و به این ترتیب خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی- عروقی را افزایش می‌دهند. چربی‌های ترانس غیر از تاثیر بر روی کلسترول خون، به علل دیگری برای قلب مضرند.بنابراین برای حفظ سلامت قلب، باید میزان مصرف چربی‌های ترانس را به حداقل برسانید.

سه نسل برنامه ای از شبکه تلویزیونی سلامت (92.11.10)

کارشناس برنامه دکتر مریم فرضی روانشناس بالینی

مصرف کدام یک از موارد زیر در سه ماهگی اول بارداری توصیه میشود ؟

الف :) قرص اسید فولیک  ب :) مکمل کلسیم

سوزش سردل، تهوع صبحگاهی و ویار از مهمترین عوارض دوره بارداری است . دو سوم زنان باردار  تهوع صبحگاهی دارند و به دلیل اینکه حالت تهوع زنان باردار به هنگام صبح به دلیل خالی بودن معده بیشتر ازسایر اوقات است بهتر است بعد از بیدار شدن از خواب در حالت درازکش یک تکه نان خشک یا بیسکوئیت مصرف کرده و یک ربع بعد از رختخواب برخاسته و صبحانه سبکی را میل کنند.در این دوره، حجم و ترکیبات خون مادر تغییر پیدا می کند و میزان هموگلوبین خون به دلیل اینکه افزایش حجم آن بیشتر از افزایش ترکیبات خون است مقداری کاهش پیدا می کند به همین علت هموگلوبین بارداری با غیربارداری فرق می کند لذا در سه ماهه اول بارداری اگر هموگلوبین مادر زیر یازده باشد مادر کم خون محسوب می شود ولی در دوره غیربارداری هموگلوبین زیر 12 را کم خونی می دانیم.نکته دیگری که اهمیت این دوران را می رساند مراحل رشد جنین است از هفته سوم تا پایان ماه دوم بارداری اندام های جنین تشکیل می شود و با سرعت بسیار تقسیم سلولی روبرو است که اهمیت تغذیه در این دوران را از نظر کیفی نشان می دهد و هرگونه سوء تغذیه ای که با تقسیم سلولی ارتباط پیدا می کند مثل کم خونی، کمبود ب12 و کمبود اسیدفولیک و کمبود روی و کمبود ترشح تیروئید اثرات سوء خود را در این دوران می گذارد که باعث تغییرات ارگانیک می شود . اختلالات ارگانیک در این دوران بسیار مهم است که شاید بارزترین آن در ارتباط با اسید فولیک است به همین دلیل توصیه می شود مادران قبل از بارداری مکمل اسید فولیک را مصرف کنند تا کمبود آن اثرات سوئی بر جنین نداشته باشد چرا که معمولا زنان در ماه های اول و دوم متوجه بارداری خود نیستند مگر در بارداری هایی که برنامه ریزی شده است.