سه نسل برنامه ای از شبکه تلویزیونی سلامت (92.12.16)

کارشناس برنامه دکتر مریم فرضی مدرس دانشگاه

در صورت تماس شغلی با فرد مبتلا به بیماری ایدز مرحله درمانی چه موقع باید آغاز شود ؟

الف :) بلافاصله  ب :) بعد از هفتاد و دو ساعت

HIV مخفف Human Immunodeficiency Virus  به معنی “ویروس نقص ایمنی انسان” می‌باشد.  ویروس ، یک ذره زنده خیلی کوچک است که می‌تواند تکثیر و پخش شود اما برای زندگی نیاز به موجود زندة دیگری دارد. وقتی ویروس، سلولی را آلوده کند شروع به تکثیر در داخل آن سلول می‌کند که در نهایت منجر به آسیب آن سلول می‌شود. انسان می‌تواند توسط فرد دیگری که به HIV مبتلا است آلوده شود و او نیز می‌تواند بقیه افراد را آلوده کند و بر این اساس HIV منتشر می‌شود. اگر سیستم ایمنی بدن به ویروسها حمله می‌کند و آنها را می‌کشد پس مشکل چیست ؟ویروسهای مختلف به سلولها و بافتهای مختلفی از بدن حمله می‌کنند. برخی ویروسها به پوست، برخی به دستگاه تنفسی و … حمله می‌کنند. چیزی که HIV را این چنین خطرناک کرده این است که HIV به خود سیستم ایمنی حمله می‌کند. سیستم ایمنی، گروهی ازسلولها هستند که بدن را در برابر انواع عفونتها محفاظت می‌کند و بدون آنها٬ توانایی بدن برای مبارزه با نواع عفونتها تضعیف می‌شود. لذا وقتی ویروس HIV وارد بدن فردی شود به تدریج قدرت دفاعی بدن وی ضعیف می شود و این فرد در برابر انواع بیماریها و عفونتها حتی آنهایی که در حالت عادی بیماریزا نیستند آسیب پذیر میگردد. این روند قابل رؤیت نیست و راهی وجود ندارد تا با نگاه کردن به افراد بگوئیم که آیا به HIV مبتلا هستند یا خیر٬  ولی آزمایش خون می‌تواند پس از چند ماه از اولین تماس، ویروس را در خون آشکار کند.افراد آلوده به HIV ممکن است سالها کاملاً سالم بمانند و حتی خودشان ندانند که آلوده هستند.

سه نسل برنامه ای از شبکه تلویزیونی سلامت (92.11.24)

کارشناس برنامه دکتر مریم فرضی روانشناس بالینی

در میان برنامه فقط چند ثانیه بی صدا میباشد

کم کاری تیرویید درمان نشده در نوزادان سبب کدام عارضه در آنها میشود ؟

الف :) عقب افتادگی رشد  ب :) آب سیاه

کم‌کاری مادرزادی تیروئید در نوزادان می‌تواند باعث ایجاد عقب‌ماندگی‌های ذهنی شود. در صورتی که این عقب‌ماندگی ایجاد شود، دیگر قابل درمان نخواهد بود. امروزه در بیشتر کشورهای پیشرفته، برای تشخیص زودرس کم‌کاری مادرزادی تیروئید، برنامهٔ غربالگری در نوزادان اجرا می‌شود. این کار از طریق گرفتن چند قطره خون از پاشنه پای نوزاد، در فاصله روزهای سوم تا پنجم تولد انجام می‌شود .کم‌کاری غده تیروئید در بین بیماری‌های غدد درون ریز شایع‌ترین بیماری پس از دیابت می‌باشد. به زبان ساده این بیماری هنگامی ایجاد می‌شود که غده تیروئید نتواند به اندازه نیاز بدن هورمون تولید کند. هورمون غده تیروئید تری یدوتیرونین (T۳) و تیروکسین (T۴) است. این هورمونها وظیفه تنظیم مصرف انرژی، تولید گرما و تسهیل رشد در بدن را برعهده دارند. بیماری در زنان سه برابر شایع‌تر از مردان است.

سه نسل برنامه ای از شبکه تلویزیونی سلامت (92.11.17)

کارشناس برنامه دکتر مریم فرضی روانشناس بالینی

مصرف کدام یک از موارد زمینه بروز بیماری قلبی و عروقی می باشد ؟

الف :) اسید چرب ترانس  ب :) اسید چرب غیر اشباع

چربی‌های ترانس در روغن‌های شیرینی‌پزی، روغن نباتی جامد، مارگارین‌ها ، شیرینی‌‌جات، غذاهای حاضری، غذاهای سرخ شده مثل پیراشکی و سیب‌زمینی‌ سرخ‌کرده ، و سایر غذاهایی که با روغن‌های هیدروژنه ‌، پخته یا سرخ شده‌اند، یافت می‌شوند.اغلب چربی‌های ترانس به صورت مصنوعی و هنگامی که تولیدکنندگان، روغن‌های مایع را به روغن‌های جامد مانند روغن شیرینی‌پزی یا مارگارین تبدیل می‌کنند، تشکیل می‌شوند. در ابتدا تصور می‌شد که چربی‌های ترانس، جایگزین سالمی برای چربی‌های حیوانی باشند، زیرا از چربی‌های اشباع‌نشده و عمدتا از روغن‌های گیاهی به دست می‌‌آیند. اما دانشمندان بعدها دریافتند که این چربی‌ها نه تنها سالم نیستند، بلکه هم کلسترول بد (LDL) را بالا می‌برند و هم کلسترول خوب (HDL) را پایین می‌‌آورند، و به این ترتیب خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی- عروقی را افزایش می‌دهند. چربی‌های ترانس غیر از تاثیر بر روی کلسترول خون، به علل دیگری برای قلب مضرند.بنابراین برای حفظ سلامت قلب، باید میزان مصرف چربی‌های ترانس را به حداقل برسانید.